Cmentarz komunalny w Słubicach (w latach 1814-1945 jako ''Frankfurter Dammvorstadt-Friedhof'') - jeden z cmentarzy komunalnych województwa lubuskiego, położony przy ul. Sportowej (odcinek pokryty kostką brukową nazywany jest także ulicą Cmentarną) w Słubicach. Cmentarz ulokowany został na wzniesieniu nazywanym historycznie Wzgórzami Żydowskimi (niem. ''Judenberge'') nieopodal okazałego stadionu SOSiR. [źródło: Wikipedia, 2479013]
typ cmentarza | komunalny |
stan cmentarza | czynny |
[źródło: Wikipedia, 2479013] |
Historia
Najstarszą publikacją na temat cmentarza jest ''Die Einweihung des neuen Kirchhofs für die Dammvorstadt'' autorstrwa Johanna Ludwiga Kriele z 1814. Pierwszy pochówek odbył się tutaj dnia 22 maja 1814.
W 1901 cmentarz zyskał cmentarną kaplicę z okazałym piaskowym portykiem. W 1928 nekropolię poszerzono o część leśną, tzw. ''Waldfriedhof''. Ostatnią osobą pochowaną w tym miejscu pod administracją niemiecką była Minna Friedrichson (25 stycznia 1945).
Od wiosny 1945 cmentarz znajduje się pod administracją polską. Tymczasowo pochowano tu kilkunastu żołnierzy radzieckich poległych w regionie (ich zwłoki przeniesiono wkrótce potem na cmentarz żołnierzy radzieckich w Cybince). Wzniesiono też tzw. Grób Nieznanego Żołnierza z następującą inskrypcją: "''Tu spoczywa 7-miu nieznanych żołnierzy Wojska Polskiego poległych w roku 1945 na ziemi słubickiej w walce z faszyzmem o wyzwolenie Ojczyzny. Cześć ich pamięci!''".
Na początku lat 80. XX wieku oficjalnie zakazano obecności tablic nagrobnych wykonanych w języku niemieckim (musiały zostać spolszczone lub usunięte z terenu nekropolii). Później rozebrano także starą, poniemiecką kaplicę.
W nieco wyższym punkcie nekropolii wybudowano nową kaplicę, a następnie postarano się o jej zadaszenie. W 2008 dokonano przebudowy chodników. W październiku 2010 na cmentarzu postawiono symboliczny kamień z tablicą ku czci pionierów powojennego szkolnictwa w Słubicach. Inicjatorem umieszczenia tablicy był miejscowy oddział Związku Nauczycielstwa Polskiego.
Jesienią 2011 z inicjatywy regionalisty Rolanda Semika w zachodniej, historycznej części cmentarza pojawiła się dwujęzyczna tablica pamiątkowa ku czci pochowanych w tym miejscu przed 1945 oraz lapidarium dla poniemieckich kości, walających się na powierzchni ziemi po zakończeniu tu prac przygotowawczych pod przyszłe polskie groby. O obecność takiej tablicy apelowali wcześniej m.in. frankfurccy historycy Eckard Reiß oraz Joachim Schneider, jednak ich prośby pozostawały bez reakcji.
Tekst tablicy zaproponowany przez Eckarda Reißa brzmiał: ''Ku pamięci zmarłych frankfurckiego cmentarza w Dammvorstadt 22.05.1814-25.01.1945''. Ostateczna wersja wykonanej tablicy brzmi dzisiaj: ''Pamięci spoczywających na dawnym cmentarzu Frankfurtu nad Odrą - Dammvorstadt istniejącym w tym miejscu do 1945 roku''. [źródło: Wikipedia, 2479013]