Lech Krzyżaniak

Rys biograficzny

Urodził się w rodzinie nauczyciela miejscowej szkoły. Uczęszczał do liceum ogólnokształcącego w Szamotułach, gdzie w 1957 roku zdał egzamin maturalny. Następnie podjął studia archeologiczne na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Jego nauczycielami byli między innymi Wojciech Kóčka oraz Józef Kostrzewski, uznawany za twórcę poznańskiej szkoły archeologii. Studia ukończył w 1962 roku, broniąc pracę magisterską poświęconą cmentarzysku kultury łużyckiej z przełomu epoki brązu i żelaza w Biernatach k. Śremu. Jeszcze podczas studiów podjął pracę w Muzeum Archeologicznym w Poznaniu, gdzie od 1982 roku do końca swojego życia pełnił funkcję dyrektora. Doktoryzował się w 1968 roku, pisząc pracę dotyczącą obrządku pogrzebowego kultury pomorskiej. W 1975 roku został doktorem habilitowanym, a w 1992 roku otrzymał tytuł profesora. [źródło: Wikipedia, Lech_Krzyżaniak]

Przedmiot zainteresowań i działalność naukowa

Początkowo interesował się archeologią Wielkopolski, jednak z czasem jego zainteresowania przeniosły się na tereny bardziej odległe. Opublikował kilka artykułów poświęconych tematyce Ameryki Środkowej i Południowej. Nie udało się jednak zorganizować żadnej wyprawy na tamtejsze tereny, co stanowiło dla zwolennika archeologii eksploracyjnej problem w pogłębianiu zainteresowań. W 1966 roku pod przewodnictwem profesora Kazimierza Michałowskiego rozpoczął prace wykopaliskowe w Aleksandrii. Wyprawa do Afryki zapoczątkowała jego zainteresowanie tematyką archeologii śródziemnomorskiej i dziejami starożytnego Egiptu. W późniejszych latach wraz ze swoim przyjacielem Stefanem Jakobielskim rozpoczął prace wykopaliskowe na terenach Sudanu. W 2002 roku wraz z Jakobielskim zostali uhonorowani przez ministra kultury Sudanu najwyższym oznaczeniem przyznawanym obcokrajowcom - Gwiazdą Dwóch Nilów II klasy. Podczas wykopalisk w Sudanie kluczowym stało się dla niego zrozumienie dziejów tamtejszej cywilizacji w epoce neolitu. W latach siedemdziesiątych zaczął prowadzić wykopaliska w Kadero, nieopodal Chartumu. W wyniku prowadzonych prac zostało odkryte cmentarzysko z okresu neolitu chartumskiego. Innym przedmiotem zainteresowania stały się tamtejsze ryty naskalne. W latach osiemdziesiątych prowadził również rekonesans badawczy w Algierii. Od 1978 do 2000 roku brał także udział w kierowanych przez profesora Dietricha Wildunga wykopaliskach w delcie Nilu.

Opublikował prawie 220 artykułów w publikacjach archeologicznych oraz czasopismach popularnonaukowych. Znany jest także jako autor wielu książek archeologicznych, przede wszystkim traktujących o archeologii śródziemnomorskiej. Redagował także katalogi wystaw odbywających się w Muzeum Archeologicznym w Poznaniu. Był przewodniczącym jednej z komisji Międzynarodowej Unii Nauk Pre- i Protohistorycznych oraz Rady Poznańskiego Towarzystwa Prehistorycznego. Z ramienia UNESCO był ekspertem ds. Muzeum Nubijskiego w Asuanie i Muzeum Cywilizacji Egipskiej w Kairze. Ponadto udzielał się jako członek wielu towarzystw naukowych oraz archeologicznych.

Wykładał na wielu światowych uniwersytetach, m.in. w St. Johns College w Cambridge, University of Calgary czy na Uniwersytecie Humboldtów w Berlinie. Od 1995 roku prowadził wykłady z prehistorii północnej Afryki na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza. Brał także udział w wielu konferencjach naukowych w Polsce oraz za granicą. [źródło: Wikipedia, Lech_Krzyżaniak]

Działalność muzealna

Jako pracownik, a później dyrektor Muzeum Archeologicznego w Poznaniu uczestniczył w przygotowaniu ponad 20 ekspozycji muzealnych. Wśród nich były zarówno niewielkie wystawy czasowe, jak również wystawy poświęcone archeologii śródziemnomorskiej, która stanowiła główny przedmiot jego późniejszych zainteresowań. Do najbardziej spektakularnych osiągnięć w dziedzinie muzealnictwa należy zaliczyć wystawy związane z problematyką starożytnego Egiptu. Dzięki znajomości z profesorem Wildungiem udało się sprowadzić do Poznania wiele zabytków z muzeów w Berlinie oraz Monachium. W ostatnich latach działalności, została otwarta wystawa poświęcona archeologii Sudanu. Dzięki wielu kontaktom nawiązanym podczas wypraw archeologicznych udało się sprowadzić wiele zabytków z Muzeum Narodowego w Sudanie. [źródło: Wikipedia, Lech_Krzyżaniak]