Cmentarz wojenny nr 305 - £±kta Dolna - cmentarz z I wojny ¶wiatowej znajduj±cy siê we wsi £±kta Dolna w województwie ma³opolskim, w powiecie bocheñskim, w gminie Trzciana. Jest jednym z 400 zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych zbudowanych przez Oddzia³ Grobów Wojennych C. i K. Komendantury Wojskowej w Krakowie. Z tej liczby w okrêgu bocheñskim cmentarzy jest 46, w £±kcie Dolnej 3. [¼ród³o: Wikipedia, 2158911]
| typ cmentarza | wojenny |
| stan cmentarza | nieczynny |
| [¼ród³o: Wikipedia, 2158911] |
Po³o¿enie
Znajduje siê na wzgórzu zwanym Nagórze, na wysoko¶ci 330 m n.p.m. Po³o¿ony jest z dala od zabudowañ, na odkrytym terenie pól uprawnych. Dziêki temu roztacza siê z niego na po³udnie szeroka panorama widokowa na szczyty Beskidu Wyspowego. W bliskiej jego okolicy znajduj± siê jeszcze 3 inne cmentarze z tej samej bitwy: Nr 306, Nr 307 i Nr 308. Do tych 4 cmentarzy prowadzi od g³ównych szos gruntowa droga £±kta Dolna - Leszczyna. Mo¿na na ni± wej¶æ w Leszczynie z drogi nr 966 Muchówka - Leszczyna - £apanów, kieruj±c siê na po³udnie, lub od szosy biegn±cej przez £±ktê Doln±, kieruj±c siê na pó³noc (tutaj odcinek pocz±tkowy jest asfaltowany). Miejsca, w których nale¿y skrêciæ z g³ównej szosy na tê boczn± drogê oznakowane s± oryginalnymi betonowymi tablicami na betonowym s³upku. Cmentarz 305 jest trudniejszy do odszukania, gdy¿ znajduje siê z boku (w kierunku wschodnim) od gruntowej drogi biegn±cej z £±kty do Leszczyny. [¼ród³o: Wikipedia, 2158911]
Historia
Pochowano tutaj 124 ¿o³nierzy armii niemieckiej, którzy zginêli w dniach 6-10 grudnia 1914 w czasie operacji limanowsko-³apanowskiej. Byli ¿o³nierzami 219 i 220 pruskiego pu³ku piechoty. Na okolicznych polach £±kty Dolnej oddzia³y 47 pruskiej dywizji piechoty w krwawych bojach bez skutku usi³owa³y zdobyæ pozycje umocnionych na wzgórzu Leszczyny ¿o³nierzy armii rosyjskiej gen. Radko Dmitrijewa. Poniesione straty, jak równie¿ fakt, ¿e wojska austriacko-niemieckie odnios³y sukces na innych odcinkach frontu, co zagrozi³o im odciêciem dostaw i okr±¿eniem, zmusi³ Rosjan do wycofania siê dalej na wschód. W walkach tych obydwie strony ponios³y du¿e straty i w okolicach znajduje siê wiele cmentarzy wojennych. Wszystkie wykonali Austriacy jeszcze w czasie trwania dzia³añ wojennych, gdy tylko wyparli Rosjan dalej na wschód. [¼ród³o: Wikipedia, 2158911]
Opis cmentarza
Ma powierzchniê 302 m i oparty jest na planie prostok±ta. Ogrodzenie tworz± murowane z ciosanego kamienia niskie i masywne s³upki, nakryte betonowymi daszkami. Pomiêdzy s³upkami znajduje siê niski, ale masywny drewniany p³ot. Wej¶cie przez nisk± drewnian± furtkê. G³ównym elementem dekoracyjnym jest stoj±ca przy jednej ze ¶cian ogrodzenia murowana z kamienia ¶ciana pomnikowa z krzy¿em równie¿ murowanym z kamienia i betonow± ³aweczk±. Przez ¶rodek cmentarza wykonano rz±d 9 betonowych steli z ¿eliwnymi tablicami inskrypcyjnymi, na których t³oczone s± nazwiska pochowanych ¿o³nierzy oraz krzy¿ maltañski z wi±zank± li¶ci laurowych. Oprócz tego jest na betonowym cokole jeden ¿eliwny, a¿urowy krzy¿. Na cokole krzy¿a róenie¿ znajduje siê ¿eliwna tablica inskrypcyjna z wyt³oczonymi nazwiskami 2 ¿o³nierzy. Na cmentarzu, przy ogrodzeniu ro¶nie jeden d±b. [¼ród³o: Wikipedia, 2158911]
Losy cmentarza
Projektuj±c taki cmentarz Austriacy liczyli siê z konieczno¶ci± jego pó¼niejszego utrzymania. Niektóre bowiem elementy cmentarza wymagaj± konserwacji i okresowych remontów. W okresie Polski miêdzywojennej cmentarz jako nowy by³ jeszcze w dobrym stanie. Po II wojnie ranga cmentarza w ¶wiadomo¶ci spo³eczeñstwa i ówczesnych w³adz zmala³a, przyby³y bowiem nowe, ¶wie¿sze cmentarze i dramatyczne historie nowej wojny. Cmentarz ulega³ w naturalny sposób niszczeniu przez czynniki pogody i ro¶linno¶æ. Dopiero od lat 90. zaczêto dbaæ o cmentarze z I wojny ¶wiatowej. W 1994 cmentarz zosta³ wci±gniêty na listê zabytków nieruchomych. W 2001 gmina Trzciana wykona³a kapitalny remont cmentarza. Trawa na cmentarzu jest koszona i cmentarz jest na bie¿±co pielêgnowany, równie¿ przez m³odzie¿ szkoln±. W ¦wiêto Zmar³ych m³odzie¿ szkolna zapala na cmentarzu znicze, a corocznie w pa¼dzierniku organizuje rajdy szlakami cmentarzy. W gminie Trzciana akcjê tê zainicjowa³ Tadeusz Olszewski, nauczyciel gimnazjum . [¼ród³o: Wikipedia, 2158911]
