Nowy cmentarz żydowski w Bytomiu - żydowski cmentarz założony w 1866 roku w Bytomiu, był wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego od 31 grudnia 2011 do 16 czerwca 2012 roku, jeden z trzech czynnych cmentarzy żydowskich w województwie śląskim. [źródło: Wikipedia, 1160752]
| wyznanie | judaizm |
| typ cmentarza | wyznaniowy |
| stan cmentarza | czynny |
| [źródło: Wikipedia, 1160752] |
Historia
Cmentarz został założony w 1866 roku. Grunt został podarowany przez doktora Ottona Friedlaendera. Około 1890 postawiono dom przedpogrzebowy zbudowany w stylu neogotyckim ze środków fundacji Moritza i Ottona Friedlaenderów. W 1894 roku cmentarz został ogrodzony murem z cegły.
W 1939 roku zarządcą cmentarza zostało Zrzeszenie Żydów w Niemczech, podczas II wojny światowej kirkut nie uległ zniszczeniu.
Przy ogrodzeniu od strony północnej przy ul. B. Prusa architekt Marek Miodoński i rzeźbiarz Stanisław Pietrusa wznieśli Ścianę Pamięci, złożoną z macew uratowanych ze starego cmentarza żydowskiego w Bytomiu. W pobliżu umieszczono pomnik Żydów holenderskich, ofiar pracy przymusowej na Śląsku w czasie II wojny światowej.
Cmentarz był wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego od 31 grudnia 2011 roku. Zapis obejmował: budynek Bractwa Pogrzebowego, dom pogrzebowy z wozownią, ogrodzenie z bramami. 16 czerwca 2012 decyzja została uchylona przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego. [źródło: Wikipedia, 1160752]
Architektura
Założenie cmentarza jest oparte na liniach dwóch krzyżujących się alej, od których odchodzą mniejsze ścieżki. Na terenie kirkutu rosną stare kasztanowce, nagrobki częstokroć są pokryte bluszczem.
Zachowane macewy zostały wykonane w różnych stylach, np. renesansowym, secesyjnym czy modernistycznym. [źródło: Wikipedia, 1160752]
Stary cmentarz
Stary cmentarz żydowski w Bytomiu został założony w 1732 roku na wałach miejskich przy obecnej ulicy Piastów Bytomskich. Na cmentarzu pochowano czterech rabinów bytomskich: Rabi Moses Israel Freund (1743-1813), Mendel Cohn (1774-1829), Israel Deutsch (1800-1853), Jakub Jecheskel Levy (zmarł w roku 1864). Ostatni pochówek na starym cmentarzu miał miejsce w 1897 roku. Ostatecznie zlikwidowany został w latach sześćdziesiątych XX wieku a macewy zostały rzucone na stos na cmentarzu komunalnym. W 1991 roku wykonano z nich "ścianę pamięci". Na bramie domu przy ulicy Piastów Bytomskich, który powstał na terenie byłego cmentarza wmurowano tablicę upamiętniającą jego istnienie. [źródło: Wikipedia, 1160752]
