Cmentarz wojenny nr 171 - £owczówek - zwany tak¿e Cmentarzem legionistów polskich - zabytkowy cmentarz z I wojny ¶wiatowej znajduj±cy siê w £owczówku w powiecie tarnowskim, w gminie Ple¶na. Jeden z ponad 400 zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych zbudowanych przez Oddzia³ Grobów Wojennych C. i K. Komendantury Wojskowej w Krakowie. W VI okrêgu tarnowskim cmentarzy tych jest 63. [¼ród³o: Wikipedia, 502352]
typ cmentarza | wojenny |
stan cmentarza | nieczynny |
[¼ród³o: Wikipedia, 502352] |
Po³o¿enie
Cmentarz znajduje siê na wzgórzu Kopaliny (394 m), nieco na pó³nocny wschód od jego szczytu i dochodzi do niego dobra droga szutrowa. Prowadz± przez niego 2 szlaki turystyczne:
: Ple¶na - Kopaliny - Meszna Opacka - cmentarz wojenny nr 158 - cmentarz wojenny nr 160 - Tuchów
: Wa³ Rychwa³dzki - Kopaliny - £owczówek - £owczów - Piotrkowice [¼ród³o: Wikipedia, 502352]
Opis cmentarza
Cmentarz ma kszta³t prostok±ta o rozmiarach 60 × 40 m. Ogrodzony jest kamiennym murem nakrytym gontowym daszkiem. Wej¶cie przez dwuskrzyd³ow± bramkê wykonan± z metalowych p³askowników. Element centralny stanowi murowana kaplica z dwoma kolumnam i o³tarzem w ¶rodku. Od bramki prowadzi do niej szeroka alejka. W kaplicy znajduje siê umieszczona na antepedium p³askorze¼ba przedstawiaj±ca or³a bia³ego oraz obraz Matki Boskiej Czêstochowskiej. Po obu stronach alejki u³o¿one s± w rzêdach groby. Równie¿ za kaplic± znajduj± siê groby, ale u³o¿one w pó³kolistych rzêdach, o kszta³cie takim, jak absyda z ty³u kaplicy.
Na grobach typowe dla austriackich cmentarzy krzy¿e ¿eliwne z tabliczkami na skrzy¿owaniu ramion. Zaprojektowa³ je Jan Szczepkowski. Krzy¿e na nagrobkach legionistów pomalowane s± srebrn± farb±. Na cmentarzu znajduj± siê zaprojektowane przez Gustava Ludwiga du¿e krzy¿e a¿urowe dwóch rodzajów: jednoramienne krzy¿e ³aciñskie i dwuramienne krzy¿e lotaryñskie. S± tak¿e tych samych dwóch rodzajów ma³e krzy¿e, równie¿ zaprojektowane przez Gustava Ludwiga.
Na cmentarzu znajduje siê jeszcze kilka innych elementów dobudowanych pó¼niej. Przy murze z prawej strony kaplicy jest grób, w którym z³o¿ono przywiezione tu w 1984 r., z Anglii prochy gen. Gustawa £owczowskiego herbu Gryf. Walczy³ on w bitwie pod £owczówkiem w 2. batalionie 5 pu³ku Legionów Polskich. W pobli¿u kaplicy, po jej lewej stronie, znajduje siê pami±tkowy kamieñ, na którym w 50. rocznicê bitwy pod £owczówkiem umieszczono tablic± pami±tkow±. Ufundowali j± koledzy pochowanych tutaj legionistów. Na s³upie wej¶ciowym bramki zamontowano br±zow± tablicê informacyjn±. Równie¿ przed wej¶ciem na cmentarz znajduj± siê na s³upach tablice informacyjne. [¼ród³o: Wikipedia, 502352]
Polegli
W 20 grobach zbiorowych i 275 pojedynczych pochowano 483 ¿o³nierzy poleg³ych g³ównie w grudniu 1914 w bitwie pod £owczówkiem oraz w pierwszych dniach maja 1915 r. W¶ród nich jest 80 Polaków z 1 Pu³k Piechoty i 5 Pu³k Piechoty pu³ków piechoty Legionów oraz 162 ¿o³nierzy armii austriackiej, którzy s³u¿yli w nastêpuj±cych formacjach: 21 LIR, 32 LIR, 15 IR, 30 IR. Pochowano tutaj tak¿e 241 ¿o³nierzy armii rosyjskiej, którzy walczyli g³ównie w 132, 178, 286 i 130 pu³kach piechoty.
Po oglêdzinach terenu komisarz Tuchowa oraz dzia³aczki Ligi Kobiet uznali, ¿e istnieje potrzeba zebrania poleg³ych spoczywaj±cych dotychczas w pojedynczych mogi³ach i urz±dzenia wspólnego cmentarza. Wybrano lokalizacjê. Grunt o powierzchni 2221 m2 ofiarowa³ w³a¶ciciel (¯yd Weksler). Projekt cmentarza wykonali Siegfried Heller i Heinrich Scholz. Budowê powierzono specjalnemu oddzia³owi armii austro-wêgierskiej (Oddzia³ Grobów Wojennych). Dowództwo austriackie dzieli³o tereny, na których toczy³y siê walki, na okrêgi cmentarne. Tarnów i okolice to VI okrêg. Znajduj± siê w tym okrêgu 62 cmentarze.
Cmentarz zosta³ po¶wiêcony 7 listopada 1917 roku. [¼ród³o: Wikipedia, 502352]