Zespó³ cmentarny w £om¿y. W 1801 poza ówczesnymi granicami £om¿y zosta³ wytyczony teren przeznaczony dla nowego cmentarza rzymskokatolickiego. W latach trzydziestych XIX wieku do³±czono obok wydzielony teren dla cmentarza ewangelickiego, a w pocz±tkach lat sze¶ædziesi±tych tak¿e dla cmentarza prawos³awnego. Granice rozdzielaj±ce te trzy nekropolie ulega³y zmianom i w koñcu uleg³y niemal ca³kowitemu zatarciu. Dzi¶ te nekropolie tworz± tzw. zespó³ cmentarzy wyznaniowych i komunalnych. Zespó³ cmentarny jest jedn± z najstarszych nekropolii w Polsce. Co roku poszczególne nagrobki s± remontowane. Na XIX-wiecznym cmentarzu ³om¿yñskim znajduje siê ponad 560 zabytkowych nagrobków zró¿nicowanych pod wzglêdem stylowym, artystycznym i materia³owym. Zachowa³y siê grobowce i nagrobki w stylu klasycystycznym, neoklasycystycznym, neogotyckim, eklektycznym, niektóre z elementami neorenesansowymi.
£om¿yñska nekropolia zosta³a wpisana do rejestru zabytków decyzj± z dnia 26 listopada 1985 wydan± przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w £om¿y, pod numerem rejestru 211.
__NOTOC__ [¼ród³o: Wikipedia, 648530]
| wyznanie | rzymskokatolickie, ewangelicko-augsburskie i prawos³awne |
| [¼ród³o: Wikipedia, 648530] |
Obiekty zabytkowe na terenie Cmentarza Katedralnego
Dom Grabarza - dom przedpogrzebowy z 1853. Zbudowany wed³ug projektu budowniczego powiatowego, Teodora Bogumi³a Seyfrieda. Wpisany do rejestru zabytków pod numerem A-285 z 14 maja 1987[[http://www.nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Zabytki_w_Polsce/rejestr-zabytkow/zestawienia-zabytkow-nieruchomych/stan%20na%2031.03.2014/PDL-rej.pdf Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych, stan na 2014-03-31]].
Kaplica ¦miarowskich - kaplica grobowa rodziny ¦miarowskich. Wybudowana w 1838 przez Mateusza ¦miarowskiego, kaplica po¶wiêcona jego zmar³ej ¿onie Wincencie Ludwice i jej dzieciom. Rok pó¼niej przekazana parafii i miastu jako kaplica cmentarna, w miejsce starej zniszczonej drewnianej kaplicy pw. ¦wiêtego Rocha. Wpisana do rejestru zabytków pod numerem A-282 z 19 marca 1987.
Dzwonnica - murowana dzwonnica wniesiona w 1886 w pobli¿u Kaplicy ¦miarowskich. Figuruje w rejestrze zabytków.
Kaplica ewangelicka - dawna kaplica ewangelicka zbudowana w 1844. Budynek murowany. Figuruje w rejestrze zabytków.
Kaplica prawos³awna - kaplica pw. Grobu Pañskiego. Wybudowana w 1906. Styl neoklasycystyczny. Wpisana do rejestru zabytków.
Ogrodzenie z bramami - w sk³ad ogrodzenia wchodz± m.in. dwie trójdzielne bramy g³ówne z 1879: neoromañska brama g³ówna prowadz±ca do dawnego cmentarza ewangelickiego oraz neogotycka brama g³ówna prowadz±ca na cmentarz rzymsko-katolicki. Ogrodzenie cmentarza wraz z bramami figuruje w rejestrze zabytków.
[¼ród³o: Wikipedia, 648530]
Znani i zas³u¿eni
Na cmentarzu spoczywaj± ludzie zas³u¿eni, m.in.
* Jakub Waga (1800-1872) - botanik, autor Flory Polskiej
* Feliks Bernatowicz (1786-1836) - pisarz, autor powie¶ci Pojata, córka Lezdejki
* Alfons Budziñski (zm. 23 pa¼dziernika 1885 roku w wieku 63 lat) - lekarz weterynarii, archeolog i badacz Mazowsza
* Klemens Szczawiñski (zm. 1877) - pierwszy prezydent £om¿y po uzyskaniu przez ni± statusu stolicy guberni
* Marian ¦miarowski (zm. 1907) - adwokat przysiêg³y, za³o¿yciel wielu instytucji spo³ecznych i dobroczynnych w £om¿y
Poza nielicznymi wyj±tkami nie chowa siê ju¿ na nim zmar³ych. Obecnie w £om¿y dokonuje siê pochówku na nowym cmentarzu po³o¿onym w po³udniowej czê¶ci miasta przy ulicy Przykoszarowej. [¼ród³o: Wikipedia, 648530]
