Wybierz język

polski

Zamknij

cmentarz: Powązki, Warszawa
fotografia: Jacek Michiej
Krystyna Feldman
Krystyna Zofia Feldman (ur. 1 marca 1916 we Lwowie, zm. 24 stycznia 2007 w Poznaniu) - polska aktorka, dwukrotna laureatka Orła za drugoplanową rolę w filmie ''To ja, złodziej'' i pierwszoplanową w filmie ''Mój Nikifor''. Znana głównie z roli babki Kiepskiej w sitcomie ''Świat według Kiepskich'', malarza Nikifora w filmie ''Mój Nikifor'', a także bardzo wyrazistych ról epizodycznych.
Polska
obszar, na którym są dostępne usługi
obszar, na którym usługi nie są dostępne
Życiorys
Urodziła się w rodzinie polsko-żydowskiej. Była córką aktora specjalizującego się w rolach szekspirowskich, uchodzącego za gwiazdę początku XX wieku Ferdynanda Feldmana i aktorki teatralnej i śpiewaczki operowej Katarzyny Feldman z domu Sawickiej. Grała małe role od piątego roku życia. Po śmierci ojca (zm. 3 czerwca 1919) matka kształciła ją w prywatnym lwowskim studio aktorskim prowadzonym przez aktora Janusza Strachockiego. W 1934 ukończyła gimnazjum im. Królowej Jadwigi we Lwowie; maturę zdała eksternistycznie, aby zdążyć na egzaminy do szkoły teatralnej. Po trzech latach nauki, w 1937, ukończyła Państwowy Instytut Sztuki Teatralnej w Warszawie. Niedługo potem debiutowała w Teatrze Miejskim we Lwowie. W 1939 została zaangażowana do teatru w Łucku, jednak po wybuchu II wojny światowej wróciła do Lwowa. W 1942 została zaprzysiężona jako żołnierz Armii Krajowej. Pełniła w niej funkcję łączniczki.

Na scenę teatru lwowskiego powróciła w 1944 po wkroczeniu do miasta Armii Czerwonej. Zagrała wówczas męską rolę Staszka w ''Weselu'' Wyspiańskiego, reżyserowanym przez Aleksandra Bardiniego. Po wojnie występowała w teatrach, między innymi Łodzi (przez kilkanaście lat była aktorką i pomocnikiem reżysera oraz reżyserem u Kazimierza Dejmka w Teatrze Nowym, występowała również w tamtejszym Teatrze Powszechnym), Katowic, Szczecina, Opola, Krakowa (w Teatrze Ludowym w Nowej Hucie) i Poznania (w Teatrze Polskim oraz - od 1983 - w Teatrze Nowym.

Zagrała również kilkanaście ról w spektaklach Teatru Telewizji, między innymi u Jerzego Antczaka, Andrzeja Barańskiego, Rudolfa Zioły, Olgi Lipińskiej i trzykrotnie u Izabelli Cywińskiej.

W 1980 roku Służba Bezpieczeństwa wszczęła wobec aktorki sprawę operacyjnego rozpoznania o kryptonimie Aranżerka. Krystynę Feldman zaczęto nękać po tym, jak podpisała list w obronie autonomii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Mimo kontroli korespondencji, częstych rewizji w mieszkaniu i wielu utrudnień w rozwoju kariery aktorka nie dała się złamać.
Życie prywatne
Jej partnerem życiowym był blisko 26 lat od niej starszy Stanisław Bryliński. Urodził się 1 maja 1890, zmarł 10 października 1953 roku. (Podobna różnica wieku dzieliła jej rodziców.)

Feldman zmarła w swoim poznańskim mieszkaniu 24 stycznia 2007. Pochowano ją w alei Zasłużonych na cmentarzu Miłostowskim w Poznaniu. Zgodnie z życzeniem złożono ją do grobu w kostiumie z ostatniego spektaklu - monodramu ''I to mi zostało''.
Kariera filmowa
Już pierwsza filmowa rola - dewotki w ''Celulozie'' (1953) Jerzego Kawalerowicza - na długo ukształtowała jej kinowe emploi. Podobną postać, wyraźnie jednak różnicowaną charakterologicznie, obdarzaną stale indywidualnym rysem, powtarzała w ''Kaloszach szczęścia'' (1958), ''Awanturze o Basię'' (1959), ''Dwu żebrach Adama'' (1963), ''Piekle i niebie'' (1966), ''Czerwonym i złotym'' (1969), czy w ''Głosie z tamtego świata'' (1962) Stanisława Różewicza, gdzie po raz pierwszy pojawiła się w roli nieepizodycznej.

Stała się jedną z najbardziej wyrazistych aktorek drugiego i trzeciego planu. Na ekranie tworzyła różne, często sprzeczne wewnętrznie typy, w których groteska mieszała się z powagą, ekscentryczność ze spokojem, fizyczna słabość z siłą i charyzmą. Grała postaci hrabin (''Godzina pąsowej róży'', 1963), żebraczek (''Mansarda'', 1963; ''Dwa księżyce'', 1993), działaczek społecznych (''Święta wojna'', 1965), chłopek (''Samotność we dwoje'', 1968), pijaczek (''Nad rzeką, której nie ma'', 1991), oszustek (odcinek 4 serialu ''Kapitan Sowa na tropie''), sędzin (''Otello z M-2'', 1968) czy królowych (''Ubu król'', 2003).

Szerokiej publiczności dała się poznać dopiero w latach osiemdziesiątych, po roli zdziwaczałej ciotki głównego bohatera w ''Yesterday'' Radosława Piwowarskiego. Często współpracowała z młodymi, debiutującymi twórcami, w tym Janem Jakubem Kolskim (''Pogrzeb kartofla''), Konradem Szołajskim (''Człowiek z...'') i Mariuszem Trelińskim (''Łagodna''). Masową popularność zyskała w wieku 83 lat, kiedy zagrała babcię Rozalię w popularnym serialu ''Świat według Kiepskich''.

W 2004 roku, w wieku osiemdziesięciu ośmiu lat, wystąpiła po raz pierwszy w głównej roli. W ''Moim Nikiforze'' Krzysztofa Krauzego wcieliła się w postać malarza Nikifora Krynickiego. Jej kreacja spotkała się z entuzjastycznym przyjęciem publiczności, krytyków oraz jurorów polskich i zagranicznych festiwali filmowych. Nikifor nie był jednak pierwszą męską rolą w jej dorobku. Oprócz wspomnianego wcześniej Staszka z ''Wesela'' w teatrze grała także role Kaja w ''Królowej Śniegu'' i pana Ciuciumkiewicza w ''Domu otwartym''.

Feldman aktywnie wspierała działalność poznańskiego studenckiego Teatrzyku Towarzyskiego Jacka Kowalskiego.
Uwagi
{{Uwagi|
Na prośbę Krystyny Feldman order miał być wręczony 14 lutego 2007, ale ze względu na śmierć aktorki nie doszło do ceremonii. Zarząd Kapituły pierwszy raz w historii tego odznaczenia wydał zgodę na przekazanie Orderu na ręce spadkobierców i uznał aktorkę za pełnoprawnego Kawalera Orderu Uśmiechu.
}}
Księga Wpisów
Brak wpisów w Księdze Wpisów.
Zapalone znicze
Lista jest pusta
Galeria
Rafał Malko / Agencja Agora
Rafał Malko / Agencja Agora
Wikipedia, Krystyna Feldman, Self-published work
Wikipedia, Krystyna Feldman, Self-published work
Wikipedia, Flickr images reviewed by trusted users, Krystyna Feldman, Photographs by Sławek Skonieczny
Wikipedia, Flickr images reviewed by trusted users, Krystyna Feldman, Photographs by Sławek Skoniecz
Wikipedia, Flower bouquets, Krystyna Feldman, PD-self, Self-published work, Teatr Nowy w Poznaniu
Wikipedia, Flower bouquets, Krystyna Feldman, PD-self, Self-published work, Teatr Nowy w Poznaniu
Wikipedia, Cmentarz na Miłostowie, Krystyna Feldman, PD-self, Self-published work
Wikipedia, Cmentarz na Miłostowie, Krystyna Feldman, PD-self, Self-published work
Wikipedia, 2009 in Poznań, Krystyna Feldman, Media with locations, Osiedle Armii Krajowej (Poznań), PD-self, Pages with maps, Self-published work
Wikipedia, 2009 in Poznań, Krystyna Feldman, Media with locations, Osiedle Armii Krajowej (Poznań),
Operatorem serwisu jest
Erkwadrat sp. z o.o.
ul. Letnia 16
05-510 Chyliczki
123-139-4399
+48 (22) 350 75 61
kontakt@pamietam.pl
facebook/pamietam
Rozliczenia transakcji
kartą płatniczą i e-przelewem
przeprowadzane są za pośrednictwem
dotpay.pl