Wybierz język

polski

Zamknij

cmentarz: Powązki, Warszawa
fotografia: Jacek Michiej
Szymon Askenazy
Szymon Askenazy (ur. 24 grudnia 1865 roku w Zawichoście, zm. 22 czerwca 1935 roku w Warszawie) - polski historyk żydowskiego pochodzenia, zajmujący się głównie stosunkami międzynarodowymi w XVIII i XIX wieku. Profesor Uniwersytetu Lwowskiego i następnie Warszawskiego. W swoich poglądach politycznych zbliżony do obozu legionowo-piłsudczykowskiego. Askenazy nigdy nie zapisał się do żadnej partii politycznej. Twórca lwowskiej szkoły historycznej nazywanej też ''szkołą Askenazego''. [źródło: Wikipedia, Szymon_Askenazy]
Życiorys
Urodził się jako syn Wolfa (zm. 1909) i Reginy z domu Hertzberger (zm. 1908). W 1887 ukończył prawo na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim, a następnie historię na Uniwersytecie w Getyndze, gdzie w 1894 uzyskał stopień doktora na podstawie rozprawy ''Die letzte polnische Koenigswahl'' (Ostatnia elekcja króla w Polsce) pod kierownictwem profesora Maxa Lehmanna. Po obronieniu jej z wyróżnieniem i powrocie do Polski szukał miejsca, gdzie może kontynuować karierę historyka. Imperatorski Uniwersytet Warszawski poddawany był coraz mocniejszej presji rusyfikacji, a Stanisław Smolka, rektor Akademii Umiejętności, poproszony przez przyjaciela Askenazego Tadeusza Korzona o możliwość habilitacji w Krakowie, dostał odpowiedź odmowną. Smolka miał stwierdzić, że kandydat nie będzie mógł liczyć na dalsze awanse uniwersyteckie, gdyż na wydziale filozoficznym działa już właśnie dwóch profesorów Żydów. W 1897 Askenazy uzyskał habilitację na Uniwersytecie Lwowskim na podstawie rozprawy ''Przymierze polsko-pruskie'', czym rozpoczął karierę naukową, obejmując kolejno stanowiska: docenta (1898), profesora nadzwyczajnego i profesora zwyczajnego (1906). Na stanowisku profesora formalnie pracował do listopada 1919 (pozostając jednak od 1914 na urlopie), kierując w tym czasie Katedrą Historii Nowożytnej Polski. W trakcie wieloletniej pracy dydaktycznej, skoncentrowanej przede wszystkim wokół problematyki politycznej, międzynarodowej i dyplomatycznej XVIII i XIX Polski, skupił wokół siebie wielu uczniów. Polemizował ze szkołą krakowską. W tym czasie powstała ''szkoła Askenazego''.

{{fakt|W 1918 i ponownie w 1923 podjął próbę objęcia katedry na Uniwersytecie Warszawskim, ale z powodu silnej opozycji Marcelego Handelsmana i Bronisława Dembińskiego do powołania go na katedrę w Warszawie nie doszło, mimo iż apelowało o to wielu uczonych, pisarzy, polityków i studentów. W 1920 w Robotniku ukazał się apel poparcia dla Askenazego podpisany m.in. przez takie osoby, jak: Stefan Żeromski, Zofia Nałkowska, Karol Szymanowski, Leopold Staff, Andrzej Strug, Jarosław Iwaszkiewicz, Antoni Słonimski, Wacław Sieroszewski. W 1918 protest przeciwko objęciu przez niego katedry historii Polski zgłosiło 45 polskich uczonych, pisarzy i uczonych, jak Stanisław Arnold, Włodzimierz Dzwonkowski, Andrzej Strug i inni.|data=2016-07}}

W 1909 został członkiem Akademii Umiejętności. W czasie I wojny światowej przebywał w Szwajcarii. Działał tam na rzecz niepodległości Polski, biorąc udział w pracach Szwajcarskiego Komitetu Generalnego Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce. Angażował się w działania na rzecz asymilacji Żydów.

W 1919 ukazała się jego głośna w Europie książka ''Gdańsk a Polska'', przetłumaczona na język angielski, francuski i niemiecki.

W latach 1920-1923 był ministrem pełnomocnym z ramienia Polski przy Lidze Narodów w Genewie. W 1924 ponownie odmówiono mu objęcia katedry na Uniwersytecie Warszawskim. Mimo to wykładał tam gościnnie w latach 1927-1935.

Zmarł w Warszawie. Pochowany jest na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej (kwatera 10, rząd 6, miejsce 5). [źródło: Wikipedia, Szymon_Askenazy]
Uczniowie
Do uczniów Szymona Askenazego należą: Józef Bojasiński, Stefan Dąbrowski, Antoni Derkacz, Włodzimierz Dzwonkowski, Natalia Gąsiorowska, Janusz Iwaszkiewicz, Maria Jarosiewiczówna, Dawid Kandel, Emil Kipa, Wiktor Kochanowski, Władysław Konopczyński, Zofia Krzemicka, Marian Kukiel, Jan Leszczyński, Maciej Loret, Maria Cecylia Łubieńska, Wacław Mejbaum, Kazimierz Marian Morawski, Henryk Mościcki, Bronisław Pawłowski, Antoni Plutyński, Aleksander Jan Rodkiewicz, Kazimierz Rudnicki, Adam Skałkowski, Marian Sokolnicki, Bruno Staweno, Jakub Szacki, Eugeniusz Wawrzkowicz. [źródło: Wikipedia, Szymon_Askenazy]
Upamiętnienie
31 stycznia 1979 w Warszawie jednej z ulic na terenie obecnej dzielnicy Targówek (Targówek Mieszkaniowy) zostało nadanie imię Szymona Askenazego. [źródło: Wikipedia, Szymon_Askenazy]
Operatorem serwisu jest
Erkwadrat sp. z o.o.
ul. Letnia 16
05-510 Chyliczki
123-139-4399
+48 (22) 350 75 61
kontakt@pamietam.pl
facebook/pamietam
Rozliczenia transakcji
kartą płatniczą i e-przelewem
przeprowadzane są za pośrednictwem
dotpay.pl