Majer Bałaban

Życiorys

Pochodził z rodziny kupieckiej osiadłej we Lwowie. W latach 1895-1897 studiował prawo, a w latach 1902-1904 historię i filozofię na Uniwersytecie Lwowskim pod kierunkiem Szymona Aszkenazego. Doktorat obronił w 1904. Od roku szkolnego 1904/1905 jako zastępca nauczyciela uczył religii wyznania mojżeszowego w C. K. IV Gimnazjum we Lwowie, po czym w 1909/1910 został przeniesiony do C. K. VII Gimnazjum we Lwowie.

W czasie I wojny światowej pełnił posługę rabina wojskowego w armii austriackiej na terenie Lublina. Po wojnie zamieszkał w Warszawie, gdzie był współzałożycielem i rektorem utworzonego z inicjatywy partii Mizrachi Seminarium Rabinicznego ''Tachkemoni'' (z hebr. ''Wiedza''). Z pracy w seminarium zrezygnował w 1930 po konflikcie z Mojżeszem Sołowiejczykiem, który oskarżył Bałabana o negatywny wpływ na młodzież. W 1928 habilitował się na Uniwersytecie Warszawskim. Współtworzył Instytut Nauk Judaistycznych w Warszawie, którego był profesorem od 1928. Wykładał na Wolnej Wszechnicy Polskiej, w żydowskim gimnazjum Ascola, a od 1936 był profesorem Uniwersytetu Warszawskiego. Pracował także w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.

W 1940 został przesiedlony do getta warszawskiego, gdzie kierował Wydziałem Archiwalnym Judenratu. W 1941 został głównym rabinem synagogi Nożyków.

Zmarł w nieustalonych okolicznościach, według jednej z wersji popełnił samobójstwo. Jest pochowany na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie (kwatera 9, rząd 10)[http://cemetery.jewish.org.pl/id_5886/info/_Majer_Bałaban.html Grób Majera Bałabana] w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie. [źródło: Wikipedia, Majer_Bałaban]

Twórczość

{{Wikiźródła autor|autor=Majer Bałaban|dopełniacz=Majera Bałabana}}
Majer Bałaban był autorem kilkudziesięciu książek uchodzących za najważniejsze dzieła podejmujące tematykę kultury i obyczajów polskich Żydów, między innymi:
* 1903: [http://kpbc.umk.pl/dlibra/doccontent?id=35520 ''Przegląd literatury historii Żydów w Polsce.'']
* 1904: [http://rcin.org.pl/dlibra/docmetadata?id=1549 ''Izak Nachmanowicz żyd lwowski XVI wieku. Studyum historyczne.]
* 1906: ''Żydzi lwowscy na przełomie XVI i XVII wieku.'' [http://www.pbc.rzeszow.pl/dlibra/doccontent?id=5016 (II wydanie w 1909)]
* 1909: ''Dzielnica żydowska we Lwowie.'' [http://www.lwow.home.pl/judaica.html (fragment)]
* 1914: ''Bagno głębokie''. W. [https://polona.pl/item/sprawy-i-rzeczy-ukrainskie-materyaly-do-dziejow-kozaczyzny-i-hajdamaczyzny,MTExMDAzOTk/14/#info:metadata ''Sprawy i rzeczy ukraińskie. Materyały do dziejów kozaczyzny i hajdamaczyzny.'']
* 1916: [http://rcin.org.pl/dlibra/docmetadata?id=1707&showContent=true ''Dzieje Żydów w Galicyji i w Rzeczypospolitej Krakowskiej 1772-1868.'']
* 1919: [http://dlibra.umcs.lublin.pl/dlibra/docmetadata?id=3966&dirds=1&tab=1 ''Die Judenstadt von Lublin.'']
* 1920: [http://rcin.org.pl/publication?id=6408 ''Z historii Żydów w Polsce. Szkice i studja.'']
* 1922: ''Rabin dr. Samuel Abraham Poznański (1864-1921). Szkic biograficzny.''
* 1925: ''Historia i literatura żydowska, ze szczególnym uwzględnieniem historii Żydów w Polsce.''
* 1927: ''Bóżnice obronne na wschodnich kresach Rzeczypospolitej.''
* 1927: [http://rcin.org.pl/dlibra/docmetadata?id=1712 ''Studja historyczne.'']
* 1928: [http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/doccontent?id=82202 ''Kiedy i skąd przybyli Żydzi do Polski.'']
* 1929: ''Zabytki historyczne Żydów w Polsce.''
* 1930: ''Żydzi w Polsce.''
* 1931: ''Historia Żydów w Krakowie i na Kazimierzu 1304-1655.'' [http://www.dbc.wroc.pl/dlibra/doccontent?id=11988 T.1], [http://www.dbc.wroc.pl/dlibra/doccontent?id=11946 T.2] (II wydanie w 1936)
* 1932: [http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/doccontent?id=82204 ''Z zagadnień ustrojowych żydostwa polskiego.'']
* 1938: [http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/doccontent?id=82161 ''Żydzi w powstaniu 1863 r.'']

Autor biogramów w ''Polskim Słowniku Biograficznym'' (Cwi Hirsz Askenazy, Salomon Askenazy, t. 1, 1935). [źródło: Wikipedia, Majer_Bałaban]